Tweedeling in de Spaanse gezondheidszorg

Gezondheidszorg in Spanje

Het gebouw is zo te zien sinds het Franco tijdperk niet meer onderhouden. Tochtige gangen, afbladerende verf en muren die volhangen met handgeschreven aanwijzingen (defect!) illustreren de bedenkelijke staat van dit ziekenhuis. Dat het gebouw er zo zorgwekkend uitziet is niet vreemd want de Spaanse gezondheidszorg kampt sinds de financiële crisis met grote budgettaire problemen.

Maar alles is relatief. In mijn ogen mag het Hospital Civil in het Spaanse Malaga er als een bouwval uitzien, een Engelse vriendin beschrijft het pand liefdevol als ‘a lovely building’. Ook maar een mening, die ik gelukkig niet al te serieus hoef te nemen, want de Britten zijn nu eenmaal dol op alles wat oud is, kijk bijvoorbeeld eens naar hun enthousiasme over Stonehenge en daar zit niet eens een dak op. Ik bedoel maar.

En ach, de mensen om je heen beoordeel je ook niet op de buitenkant. Het gaat bij hen net als bij ziekenhuizen er toch vooral om hoe het van binnen functioneert. Is het cholesterolgehalte een beetje  op peil, hebben we te doen met een Type A persoonlijkheid, heeft ze verstand van zaken?

Dat soort werk.

Organisatie van de zorg

Tja en zo bekeken lijkt dit gebouw rijp voor een infarct. Als ik ’s ochtends om kwart over negen aankom zijn de slagaderen van dit ziekenhuis al behoorlijk dichtgeslibd. Ik ben, als Nederlandse, uiteraard een kwartier te vroeg voor mijn afspraak. Toch is de rij – voor een gesloten deur – al minstens twintig medepatiënten lang. Aangezien dit voor mij een eerste keer is, informeer ik bij de vrouw voor me in de file. Ja, ik sta goed en ja we moeten wachten tot de deur om half tien open gaat. Dat ik een afspraak heb om exact dat tijdstip maakt niet uit, want iedereen voor mij en die dertig personen die na mijn aankomen, blijken om dezelfde tijd een afspraak te hebben.

Klokslag half tien gaat de deur open en buitelen we naar binnen. De receptioniste (overwerkt en onderbetaald) deelt nummertjes uit. We mogen in verschillende wachtkamers gaan zitten totdat we aan de beurt zijn. Het duurt niet lang. Binnen een half uur verschijnt mijn nummer op het elektronische bord en kan ik terecht bij de arts, een allergoloog. Ik ben hier namelijk omdat ik al enkele decennia lang grossier in allergieën (huismijt, voetbal, Dion Graus).

Specialisaties

Sinds kort heb ik een nieuwe aanwinst verworven voor mijn toch al rijke verzameling. Een overgevoeligheid voor medicijnen brengt me hier. Ik doe mijn relaas bij de dokter en nadat ik mijn hebben en houwen aan hem heb toevertrouwd, blijkt dat ik bij de verkeerde arts zit. Dat is jammer, vooral omdat hij als twee druppels water op de Amerikaanse acteur George Clooney lijkt.

Nu is George weliswaar allergoloog, maar gespecialiseerd in rinitus en dat is blijkbaar een ander specialisme dan medicijnenallergie. Het geeft niet zegt hij, een kwart van de patiënten die hij ziet, is verkeerd doorverwezen. In het begin maakte hij zich daar nog druk over, maar dat doe hij allang niet meer. De dokter brengt me naar de receptioniste, die me vervolgens begeleidt naar de assistente van de specialist die ik wel moet hebben.

Wachtlijsten

Ja natuurlijk kan ik hier terecht, geen probleem. De assistente haalt haar planning tevoorschijn, een klassiek schoolschrift waarin elke week twee bladzijde toebedeeld krijgt. Ze geeft meteen maar uitleg over het aanstaande onderzoek. Het belangrijkste is dat ik op D-day ‘bien desayunada’ (met een goed ontbijt achter de kiezen) verschijn én een flesje water meebreng. Één van de stickertjes met mijn gegevens, met vooruitziende blik al geprint door George, gaat in het schrift op de eerstvolgende beschikbare datum. Dat is dus november, acht maanden na mijn initiële afspraak. Het tijdstip van de afspraak is, hoe kan het ook anders, half tien ’s ochtends.

Voor het geval je er overheen gelezen heb, herhaal ik het nog maar eens. Acht maanden na mijn initiële afspraak kan ik terecht voor het onderzoek. I kid you not.

Het grote voordeel van een dergelijke schriftelijke planning is natuurlijk dat met een goed geplaatste kop koffie, de wachtlijst voor het komende jaar van tafel geveegd is. Ga jij maar eens bewijzen dat je afspraak gepland staat in week 45 als het bewijsmateriaal in een café con leche is opgelost.

Spaanse Planning

We hebben het hier dus over een land, waar de inwoners niet langer dan twee dagen vooruit kunnen plannen want je weet maar nooit. Je grootmoeder zou plotseling jarig kunnen zijn, El Clássico (Real Madrid – FC Barcelona) wordt onverwacht gespeeld of het zou zomaar kunnen gaan regenen.

Vooral dit laatste is een zaak om serieus te nemen. Want als het regent, kun je de deur niet uit. Na zeven jaar in deze stad weet ik dat het hier nooit zomaar plenst: wegen verzakken, putdeksels gaan zwerven, auto’s spoelen de zee in en kelders komen onder water te staan. Ja, die Malagueños hebben een gegronde angst voor water.

Maar goed ik dwaal af, het punt is dat voor een aandoening die weliswaar niet urgent is, maar wel gevaarlijk kan zijn, ik ruim acht maanden op een afspraak moet wachten bij de door de overheid georganiseerde gezondheidszorg. Ik begrijp dat mijn klachten geen grote haast hebben. Echter in mijn omgeving zijn verschillende mensen die wel grote gezondheidsproblemen hebben. Ook zij moeten maanden op een behandeling wachten. Voor sommigen zal die waarschijnlijk te laat komen.

Tweedeling in de zorg

Als zzp’er betaal ik elke maand ongeveer driehonderd euro aan sociale lasten (seguridad social), de minimumbijdrage. Daarmee heb ik recht op ‘gratis’ gezondheidszorg binnen Spanje. Bovendien kan ik binnen de Europese Unie met mijn internationale zorgpas bij noodgevallen terecht bij een arts.

Als je het kunt betalen is er ook nog zoiets als een particuliere verzekering. Wachtlijsten beperken zich hier tot hoogstens een paar weken. Dit soort ziekenhuizen hebben een fijn rustgevend muziekje in de lift, een geduldige receptioniste en een luxe cafetaria. Alleen als je aangeboren ziektes hebt, of aan een aandoening lijdt die je al had voordat je de verzekering afsloot heb je pech. Voor de kosten hiervan draai je dan zelf op.

Artsen zijn vaak zowel bij overheid in dienst als bij particuliere instellingen. Daarvoor hoef je het dus niet te doen.

Hieronder heb ik de verschillen op een rijtje gezet.

In de tussentijd, terwijl ik de wachtlijst doorloop, ga ik dromen over mijn rendez-vous met Brad Pitt, in de rol van arts, of ik doe niet moeilijk, Johnny Depp, die is ook goed.

Wordt vervolgd.

Particuliere verzekering

• Tarief is afhankelijk van aantal gezinsleden, leeftijd, geslacht en soort verzekering.
• Medicijnen worden niet vergoed.
• Aangeboren afwijkingen en bestaande ziektes zijn uitgesloten. Bovendien zijn zwangerschappen en ziektes als kanker die in het eerste half jaar van de verzekeringsperiode ontdekt worden niet verzekerd.
• Afhankelijk van het soort verzekering is er een eigen bijdrage voor doktersbezoek, bezoek specialist of opname in het ziekenhuis.
• Bezoek specialist mogelijk op eigen initiatief binnen de bij de verzekering aangesloten artsen. Tenzij je kiest voor de duurste optie, waar je totale vrije keuze hebt voor artsen.
• Ziektekosten gemaakt in het buitenland zeer beperkt vergoed (ook weer afhankelijk van de betaalde premie).

Meer Spanje