Edelherten in de bronst spotten in de Weerterbossen

Edelherten in het Weerterbos

Als we ’s ochtends vroeg het Weerterbos inlopen, horen we al snel burlende edelherten. Het klinkt als koeiengeloei op testosteron, de lokroep van de bronst. Een overvliegende vlucht gakkende ganzen doet zijn best de herten te overstemmen. Tevergeefs.

Het geluid lijkt van alle kanten te komen. Dat belooft veel goeds, ook al zien we nog niets door het dichte loofbos. Na een wandeling van tweeënhalve kilometer bereiken we onder leiding van de gids de uitkijktoren, de eindbestemming van deze excursie. Voor ons ligt een graslandschap, afgewisseld met heide, bos en vennen. Honderden vogels zijn aan het pootje baden. We zien onder andere ganzen, eenden, knobbelzwanen en reigers.

Op safari in Limburg

Met een beetje fantasie waan je je op een Afrikaanse safari. De zon schijnt al fel en roofdieren zijn in het spreekwoordelijke vizier. We horen namelijk van de gids dat de ‘Brabantse’ wolf zich tegenwoordig hier vaker laat zien. Hij  wandelt van het Noord-Brabantse natuurgebied Hugterheide naar het 800 hectare aangrenzende Weerterbos. Spannend!

We staan veilig op de uitkijktoren, denk ik. Naar mijn weten zijn wolven geen traplopers. Bovendien ben ik in het gezelschap van 15 andere wild-spotters, waaronder verschillende kinderen. De laatsten waarschijnlijk een gemakkelijkere prooi dan ik, een gewichtige vrouw met gele band karate.  Die is weliswaar dertig jaar geleden behaald, maar toch.

Afijn, terug naar de herten.

De gids van het Limburgs Landschap

Wilde dieren in het Weerterbos

In eerste instantie gebeurt er niet veel. Vogels komen en gaan. Een kudde Exmoor pony’s staat bedaard te grazen. De pony’s zijn in 2013 in het Weerterbos uitgezet voor natuurbeheer. De kudde is volgens de gids zelfredzaam. De dieren kunnen blijkbaar gemakkelijk overleven in de Nederlandse natuur. Ze delen het Weerterbos met reeën, bijzondere vlinders, vossen, marters, spechten, ijsvogels, de wespendief, torenvalk, sperwer, havik, de buizerd en het (clandestiene) wilde zwijn. De beren (mannetjes varken) schijnen voor nogal wat overlast te kunnen zorgen, door het omploegen van de grond. En zijn daarom tot ongewenste vreemdelingen verklaard.

De edelherten daarentegen zijn wel een welkome remigrant. Oorspronkelijk waren er veel edelherten in Nederland. Door de opkomst van landbouw en menselijke aanwezigheid is het edelhert ongeveer een eeuw niet of nauwelijks in Nederland aanwezig geweest. De dieren zijn opnieuw in Nederland geïntroduceerd door Koning Willem I om erop te kunnen jagen (bron).

In 2005 zijn de edelherten uitgezet in het Weerterbos. Ze leven in ‘de Grashut’, een gebied van 150 hectare, omheind door een twee meter hoog hekwerk. Ze, dat zijn op het moment 9 kalveren, 12 hindes en 14 bokken. Dat is een genetisch kleine vijver om uit te vissen lijkt me zo. Stel je voor dat je slechts 14 mannen heb om links te swypen tijdens het tinderen? Hopelijk regelt het Limburgs Landschap een periodieke partnerruil met een bok uit de Veluwe, de Oostvaardersplassen, Het Groene Woud of desnoods België.

Edelherten spotten

Eindelijk zien we in de verte enkele herten. Het zijn vooral, als zo vaak in het dierenrijk, de volwassen mannetjes die imponeren met hun veeltakkig gewei. De vrouwtjes, zonder gewei zijn kleiner en een stuk vreedzamer. Ze hoeven immers niet te knokken om aandacht. Die krijgen ze toch wel, ondanks hun wat saaiere uiterlijk.

De mannetjes vechten elkaar in deze periode van bronst de tent uit. Het geburl staat voor kracht. Hoe harder, hoe sterker. Soms gaan ze elkaar te lijf. Helaas, voor ons, is het gevecht vandaag slechts auditief.

Wildbeheer

Ze blijven op afstand. Te ver om een foto met mijn telefoon te maken. Nee, commercieel denkend zijn deze herten niet. Poseren zit er niet in. Terwijl ze voor het voortbestaan toch afhankelijk zijn van de goedwillendheid van de mens.

Ze kunnen zich dan ook niet ongebreideld voortplanten, ondanks hun enthousiaste gebrul. Wordt de kudde te groot, dan wordt een deel afgeschoten. Het is dat of een langzame hongerdood, want het gebied is nu eenmaal ‘relatief’ klein. Om verkeersongevallen te voorkomen is de Grashut volledig afgerasterd. Het Limburgs Landschap heeft de wens om uit te breiden, maar voorlopig is dit niet aan de orde. Het is vooral een politieke overweging.

Tips

• Een verrekijker is niet perse noodzakelijk, maar maakt het wel een stuk interessanter.
• Vanaf de uitkijktoren is er ’s ochtends tegenlicht, om te fotograferen is het beter om ’s avonds te gaan.
• Neem een sterke telelens mee om te fotograferen.
• Gebruik muggenspray, zeker ’s avonds.

Meer natuur