Trektocht door de Marokkaanse Sahara

Camperen in de Sahara

Soms zijn dingen te mooi om te delen en te mooi om niet de delen, zoals onze trek door de Marokkaanse Sahara. Een gebied aan het einde van de wereld en dan een stukje verder de woestijn in. Onze reis begint bij Auberge Itrane Sahara, een herberg in het oosten van Marokko tegen de Algerijnse grens. Het hotel ligt ver van de snelweg, ver van het massatoerisme, ver weg van alles eigenlijk. Om het te bereiken moeten we eerst zeventien kilometer zandpiste in een 4WD rijden.

Een trektocht door de woestijn

De eerste nacht slapen we in de herberg en vieren daar kerstavond samen met de families van Joelle, de Franse eigenaar en Mohamed, zijn Marokkaanse zakenpartner. Daarna trekken we vijf dagen door de woestijn, samen met twee kamelen (of eigenlijk dromedarissen) en de gids. Elke dag lopen we vijf tot acht uur door zandduinen, over rotsgrond en pistes. We zien geen enkele andere toerist. Alleen enkele Bedoeïenen, dieren en elkaar. De kamelen gaan mee, voor als we moe zijn van het lopen. Ze dragen het water en wat voedsel voor onderweg. De bagage, de tenten en het eten reizen mee met de back-up wagen, net als de chauffeur en de kok.

 

De woestijn in Marokko heeft een uniek ecosysteem

De woestijn is onverwacht vol met leven. In het zand wijzen sporen op het bestaan van verschillende dieren. We zien vogels, kleine knaagdieren, slangen en op plekken waar water is een hele hoop vliegen. Bloemen bloeien, in de buurt van Berbertenten lopen ezeltjes, kamelen en geiten.

Op andere plekken resten slechts verlaten dorpen en eeuwenoude rotstekeningen. De leegte is hier ingekleurd door het rood, geel en goud van de zandduinen, de blauwe lucht en de zwarte bergen op de achtergrond. ’s Nachts is de enige lichtbron in de verre omtrek ons kampvuur. We zien duizenden sterren, de Melkweg en kijken welke sterrenbeelden we herkennen.

Route vanaf Merzhouga

• Dag 1 ’s morgens begint de tocht met een wandeling van enkele uren, richting Jdaïd, we camperen bij de oasis van Moungrfe.
• Dag 2 gaan we naar oasis de Bourika, de lunch is een picnic onder een reuze acacia bij een waterbron. Ondertussen hebben Oussin en Lachsan het kamp opgezet aan de voet van het verlaten dorp Ba Hallou.
• Dag 3 vertrek richting Remlia zandduinen, daar eten we onze lunch en ’s middags lopen we verder naar de Jwijle zandduin.
• Dag 4 richting oasis de Tabkhoute, lunch bij een Berber familie bij Asgin zandduin. Kamp bij zandduin van Ouzina.
• Dag 5 retour richting Auberge Itrane.

Kosten trektocht met kamelen

Voor de complete reis, inclusief vijf overnachtingen, volpension, kamelen, back-up wagen, gids etc. betaalden we 1200 euro in totaal, dus driehonderd euro per persoon. De prijs van een nieuwe driezitsbank bij de IKEA. Dat is misschien niet goedkoop. Je kunt je ook afvragen: wat gaat er langer mee, de bank of een herinnering aan een onvergetelijke reis met je gezin?

Ethische overwegingen

Reizen binnen het welvarende en georganiseerde Europa is over het algemeen niet iets (behalve de invloed op het milieu van vliegen en autorijden) waar ik veel over nadenk. Bij het reizen naar ontwikkelingslanden (met kinderen) zijn er meer ethische en veiligheidsvraagstukken waar ik me mee bezig hou voor en tijdens de reis.

Een bloggers dilemma

Dit gebied is nog relatief onaangetast door toerisme waardoor het zo mooi is gebleven. Ik hoop dat dit zo blijft. Zonder mijn online invloed te willen overschatten, besef ik dat door erover te schrijven het gebied onherroepelijk bekender wordt. Meer toerisme betekent onvermijdelijk schade aan dit unieke ecosysteem. Dit is een dilemma waar ik wel vaker mee worstel. Één van de doelen van dit blog is om de schoonheid van onze aardbol met de wereld te delen in de hoop dat mensen bewuster worden van al dat moois wat onze planeet te bieden heeft en vooral hoe we ermee omgaan. Die twee doelstellingen (informeren en inspireren) botsen.

Duurzaamheid

Door de woestijn trekken met kamelen is iets wat al duizenden jaren plaatsvindt. Zolang mensen hun troep opruimen, kan dat weinig kwaad. Iets anders is met een 4WD, quads of motoren door de woestijn racen. Sporen van auto’s zijn vaak jaren later nog in het zand te zien. De natuur lijdt hieronder. Ook de auto die met ons meereed laat zijn sporen na. Dat besef ik, hier kies ik toch voor mijn eigen veiligheid en gemak.

Diervriendelijkheid

Onze twee kamelen hadden een touw door hun bek, dat lijkt me onprettig voor zo’n beest. Voor de rest werden ze goed behandeld en leken het tevreden en rustige dieren. Als ik dit vergelijk met wat een onervaren ruiter in Nederland een paard aandoet door aan het bit te rukken, kan ik hiermee leven. Toch is een punt waar ik een eventuele volgende keer over na zal denken voor het boeken van een dergelijke tocht.

Sociale ongelijkheid

Tijdens de trek stopten we onderweg bij een Berberfamilie (familie van Yusuf, de kamelendrijver) om de door ons meegebrachte lunch op te eten. Zij zorgden voor thee, wij voor het eten. Gedurende ons bezoek moesten de moeder en het dochtertje aan de andere kant van de tent blijven, terwijl wij, de mannen en ik, onze lunch aten. De restjes waren voor hen.

Armoede

Deze nomadenfamilie leidt een marginaal bestaan. Onze maaltijd bevatte waarschijnlijk meer calorieën en vitamines dat wat ze normaal in een week binnenkrijgen. Dat voelde ongemakkelijk, aan de andere kant, waren ze blij met het voedsel.

De kinderen van dergelijke nomadenfamilies gaan niet naar school omdat ze te ver weg wonen van de bewoonde wereld. Een armoedeval. Is zo’n meisje beter af in een sloppenwijk in een grote stad, waar ze misschien wel naar school kan? Ik weet het niet.

Dit zijn kwesties waar ik niet blij van wordt en al liever niet waar ik op mijn vakantie over na wil denken. Maar goed ook als je je ogen ervoor sluit, blijven deze problemen bestaan.

Veiligheid

Iets anders waar we over nadachten voor het begin van de reis was de veiligheid van onze kinderen. Een van de eerste dingen die we deden was het reisadvies voor Marokko raadplegen. Dit is wat de Nederlandse overheid hierover te zeggen heeft:

Terreurdreiging Marokko

Wees extra alert bij toeristische plaatsen en andere plekken waar veel buitenlanders komen. Bijvoorbeeld hotels en restaurants, openbare plaatsen, overheidsgebouwen, westerse ambassades en winkelcentra.”

Er is een dus een zeker risico, alleen is de kans dat een terroristische aanslag in Amsterdam, Parijs of Londen plaatsvindt waarschijnlijk een stuk groter dan midden in de woestijn. Alleen al omdat het aantal potentiële slachtoffers veel kleiner is in ’the middle of nowhere’.

Grensgebied Algerije

Deze regio grenst aan Algerije. Volgens de website van de Rijksoverheid zijn terroristen en criminele groepen actief in de Algerijnse Sahara.  In het verleden zijn hier Algerijnse zakenlieden ontvoerd. In september 2014 is een Franse toerist ontvoerd en vermoord. De grens met Marokko is al jaren gesloten en wordt met grensposten en satelliet bewaakt. Wij denken dat het risico aanvaardbaar is.

Pech onderweg in de woestijn

Als Westerling alleen de woestijn is een slecht idee. Ga altijd met minimaal twee auto’s en/of een gids op pad. Bij pech is er dan in ieder geval één auto die hulp kan halen, of een persoon die de weg weet.

Zandstormen

Met glans een van de engste ervaringen die ik ooit heb meegemaakt is het vastzitten tijdens een zandstorm. Dit was op een andere plek, op een geasfalteerde weg, terwijl ik in de auto zat. Ik zag al snel niets meer, ik wist niet wanneer het op zou houden en binnen tien minuten had ik het gevoel dat ik alleen nog maar zand ademde. Met andere woorden ga je zonder gids op pad, controleer dan altijd eerst de weersvoorspellingen.

Praktische tips

Pas je kleding aan

’s Nachts wordt het verrassend koud in de woestijn. Zorg voor goede slaapzakken, wij hadden ook thermaal ondergoed bij ons waar ik blij mee was. Overdag schijnt de Afrikaanse zon. Witte dunne katoenen kleding werkt prima om de zon van je huid te houden en toch lekker koel te blijven. Een sjaal beschermt het hoofd tegen zon, wind, zand en opdringerigere vliegen. Een goede zonnebril is geen overbodige luxe.

Onze Berber gids liep op plastic sandalen. De gemiddelde westerse voet wordt waarschijnlijk een stuk blijer van ingelopen wandelschoenen. Deze beschermen tevens tegen distels, schorpioenen- en slangenbeten.

Het beste seizoen om te reizen

Tussen oktober en april is de beste tijd om een woestijntocht te maken in Marokko. In de zomer wordt het te warm overdag.

Lichamelijke hygiëne

Water is in de woestijn uiteraard een schaars goed. Douchen en wc’s zijn niet aanwezig. Meegebrachte vochtige doekjes kunnen voor het ‘niet schoon, toch fris’ gevoel zorgen.

Zorg er voor een voorraadje toiletpapier op zak te hebben. Mocht je die ene boom tegenkomen onderweg dan is dat misschien wel het uitgelezen moment voor de nodige ontlastende privacy.Uiteraard begraaf je het resultaat in een minimaal vijftien centimeter diepe kuil en bedek je het met een steen.

Voldoende water is belangrijk

De Berbers zijn gewend om uren in de hitte te lopen en hebben lang niet zo veel water nodig als de meeste Europeanen. Controleer elke dag voor het vertrek of je genoeg water bij je hebt. Noten en gedroogde vruchten zijn gemakkelijk om mee te nemen, bederven niet gauw en geven een snelle oppepper als er voorlopig geen voedsel beschikbaar is.

Overnachten

Auberge Itrane Sahara ligt 17 kilometer van de verharde weg, nog dieper de woestijn in staat de herberg van Oussin (de chauffeur), Auberge Hassi Ouzina.

Bereikbaarheid

Aannemende dat je vanuit Spanje de oversteek maakt of met het vliegtuig in Fes of Marrakech aankomt, zul je het Atlas gebergte over moeten. Hou er in de winter rekening mee dat enkele bergpassen afgesloten kan zijn wegens sneeuwval, bovendien zijn de afstanden groot in Marokko.

Als je een woestijntocht wilt combineren met meer zand, combineer deze reis dan met een verblijf aan zee, Essaouira is een leuke stad aan de kust. Wil je liever na alle rust een echte stad, denk dan aan Marrakesh.

Vaccinaties

Controleer ruim voor vertrek de door de GGD aanbevolen vaccinaties (zoals tyfus, hepatitis A, DTP).

Verzekering

• De gebruikelijke Nederlandse ziektekostenverzekering is buiten de Europese Unie ontoereikend. Zorg voor een goede reisverzekering.  Je kunt hier direct je reisverzekering vergelijken.

• Om een auto het land in te brengen dien je vooraf een groene kaart aan te vragen bij de verzekering.

Marathon des Sables

De echte tough guys kunnen in dit gebied hun hart ophalen tijdens de jaarlijkse Marathon des Sables. Tijdens de 250 kilometer race door de woestijn dragen de renners en wandelaars hun eigen voedsel, water en slaapspullen.

En dan nog dit

Laat niet, als dank voor ’t aangenaam verpoozen,  de schillen en de doozen

 

 

__________________________