Horst-Sweet-Horst

Het Limburgse Horst

Horst-Sweet-Horst, mijn geboorteplaats, de standplaats van mijn lagere school (foto). Lang heb ik getwijfeld of ik erover zou schrijven, omdat er een website bestaat genaamd, jawel, Horst-Sweet-Horst die het dorpsleven veel beter beschrijft dan ik dat ooit zal kunnen.

De site is de spreekwoordelijke rode¹ luis in de pels van de gemeenteraad. Tevens dient het als het geweten van het dorpsplein, dat zelfs slordig achtergelaten boodschappenbriefjes op de hak neemt. De eigenaar van de website, Wim Moorman, schrijft naar eigen zeggen liefdevol, verontwaardigd, uitdagend, kritisch en verwonderd over Horst aan de Maas.

Hoogstwaarschijnlijk dient dit blog dus alleen maar als virtuele vervuiling. Maar hé, omdat dit mijn eigen plek onder de cyberzon is en ik hier op mag schrijven wat ik wil, doe ik het lekker toch.

Horst aan de Maas

Dus Horst, wat is dat eigenlijk behalve een onbeduidend katholiek dorp in het Limburgse platteland? Net niet Duitsland, net geen stad, met als geografisch hoogtepunt de toch zeker vijf meter hoge zandberg aan de Schadijkse bossen. Tegenwoordig doet de ‘berg’ dienst als bootcamp. Vroeger was deze plek het doel van ons jaarlijkse schooluitstapje. Niet-Horstenaren zullen het dorp voornamelijk kennen als station ‘Horst-Sevenum’. Sinds kort huist hier een gezellige bar en B&B in, maar dit terzijde. De plaats heeft geen bijzondere bezienswaardigheden, noch zijn er culinaire hoogstandjes te behappen. Kortom, het is heel veel niet.

Wat is het dan wel?

Het is een gemeente met ruim 41.000 inwoners en staat vooral bekend om zijn asperges, champignons en rozen. Het heeft meerdere molens. Volgens Wikipedia is een hoogtepunt uit de dorpsgeschiedenis de geboorte van de punkband de Heideroosjes.

Rowwen Hèze

Zelf zou ik daar (behalve mijn geboorte) die van Rowwen Hèze aan toevoegen, een in Nederland wereldberoemde in het Horsters dialect zingende band. Het mag toch wel een klein wonder heten dat een groep zingend in de streektaal van een dorp landelijke bekendheid kan verwerven. Maar goed wie ben ik om de encyclopedische kennis van Wikipedia te bekritiseren?

Dat brengt me meteen op een dorpse eigenaardigheid. Dertig jaar geleden (en in sommige kringen nog steeds) was in de ogen van de goegemeente het lokale dialect bepalend voor wie je was. Elk dorp in Limburg had zijn eigen taal. Ik was dan wel geboren en getogen Horsters, maar sprak geen ‘Horsters’.

Ja mede-Limburgers, boehoe!

Wereldstad Venray

Daarbij had ik ook nog eens ouders die een tikkeltje vreemd waren  (sorry pap en mam); want de eerste een middenstander met een nogal eigenzinnige publieke mening en de tweede Italiaans.  Dus ik viel op. Dat mocht niet, anders zijn in een dorp. Zeker toen niet, dertig jaar geleden. Het dorpsmotto was dan ook:

‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’.

Diegenen die toch het hoofd boven het aspergeveld durfden uit te steken werden onherroepelijk door het dorpsmes gefileerd.

Werd ik gepest?² Dat nog net niet, maar leuk was het niet.

De gang naar de middelbare school in ‘wereldstad’ Venray was dan ook een welkome vlucht uit het dorpse. Hier sprak bijna niemand dialect, mijn familie was onbekend. Ik werd weer gewoon, een van de velen. Anonimiteit als sleutel tot het pubergeluk.

Sindsdien heeft de plaats een transformatie ondergaan. Zo lag Horst in de vorige eeuw nog zeker acht kilometer verwijderd van de dichtstbijzijnde rivier terwijl het wonderlijk genoeg tegenwoordig aan de Maas ligt.

Verder is volgens de website van de gemeente Horst het tegenwoordig een toeristische trekpleister met het hele jaar door kermis, fietsroutes en Bourgondisch genieten. Slapen kan in het viersterren Parkhotel, lekker (Italiaans) eten bij ijssalon Passi en restaurant La Vita. Binnen de gemeentegrenzen ligt een heus attractiepark, genaamd Toverland. Voor gezinnen is er ook nog een ‘aardbeienland‘, het vitaminerijkste park van Nederland. Ja, dat laatste heb ik niet verzonnen, maar komt rechtstreeks uit de koker van het aardbeienkoninkrijk.

Wie de jeugd heeft

Horst heeft nu een zelfs een eigen middelbare school. Wat betekent dat de jeugd van tegenwoordig het dorp niet meer kan ontvluchten middels het vervolgonderwijs. Maar misschien is dat ook wel niet meer nodig gezien het beschikbare entertainment. En wie de jeugd heeft, heeft de toekomst.

Voor wie het interesseert, de derde rechtsboven in het gele jurkje op de klassenfoto dat ben ik.

¹ P.S. Een van mijn lezers wees me erop dat de uitdrukking is een: ‘luis in de pels’ en niet ‘rode luis in de pels’. Vandaar de verduidelijking, het rood hier is bedoeld als de politieke kleur van de PVDA. 

² Ik was maar een beetje vreemd. Kinderen die het denk ik echt moeilijk hadden waren zij die rood haar of een brilletje hadden, uit Marokko kwamen of godbetert PROTESTANTS opgevoed werden. Niet dat we als kind wisten wat dat laatste betekende, maar fout was het in ieder geval.

Dit laatste bedenk ik me als mosterd na de maaltijd, vandaar dat het in een tweede voetnoot beland is.

Meer Nederland