Auschwitz 2.0

Op de verkoolde ruïnes van wat eens de binnenste cirkel van de hel was, rust een verwelkte roos. Treurwilgen omarmen liefdevol de voormalige posten van de kampbewakers. Eindeloze rijen barakken herhalen zich tot zover het oog reikt.

Auschwitz 2.0

Een vrolijk zonnetje heet ons welkom bij de grootste toeristische attractie van Polen, we zijn in Auschwitz.

En Birkenau is de verbeterde versie van het eerste Auschwitz kamp. Dit tweede kamp werd gebouwd op een steenworp afstand van het beruchte concentratiekamp, om de enorme druk hierop te verminderen.

Op het Birkenau terrein staan: vier crematoria, een een ontvangstruimte bij het spoor en honderden andere gebouwen, waarvan de meeste barakken voor de gevangenen waren. Elke keet had ‘plaats’ voor 550 personen, dat was een derde van de ruimte die de gevangen in andere nazi-concentratiekampen kregen. Dit werd later opgehoogd tot 744 gevangenen per barak (bron Wikipedia).

Birkenau

De Nazi’s hebben zes miljoen joden vermoord tijdens de tweede wereldoorlog. Bijna de helft van de slachtoffers was van Poolse afkomst. In Auschwitz en Birkenau samen hebben meer dan een miljoen mensen hun leven verloren, en dan met name in de laatste twee jaar van de oorlog. Exacte cijfers zijn niet bekend, maar laten we zeggen dat ongeveer duizend mensen per dag werden vermoord tijdens die periode.

Ik herhaal dat getal nog maar eens een keer.

Duizend doden per dag.

De schaal van een dergelijke onderneming is haast onvoorstelbaar. Stel je voor dat je je elke dag van duizend lijken moet ontdoen. En dat niet één of twee dagen, nee elke dag van het jaar, jaren achter elkaar. Een operatie die alleen mogelijk is als je Lucifer aan het hoofd zet van een bedrijf dat georganiseerd is met Duitse efficiëntie. Terwijl ik nadenk over de onmenselijkheid van een dergelijke klus, maken een paar Joodse meisjes een selfie op het spoor waar ooit hun geloofsgenoten als menselijk afval uit de trein gezet werden.

Ik vraag me af wat ik hier doe tijdens mijn vakantie. Is het echt nodig om dit te zien? Wat nog belangrijker is, moet ik willen dat mijn kinderen deze inferno van binnenuit bezichtigen?

Het concentratiekamp als bezienswaardigheid

Ik ben bepaald niet de enige die dit kamp bezoekt. Meer dan een miljoen mensen van over de hele wereld bezoeken het Auschwitz Museum jaarlijks. Ik begrijp de noodzaak voor degenen die tweede of derde generatie slachtoffers van de genocide zijn: familieleden van de vermoorde Joden, Roma, gehandicapten en anderen die hun leven verloren hebben tijdens de oorlog. Maar voor mij, een doorsnee vrouw uit Nederland, voelt dit bezoek aan als ramptoerisme.

Natuurlijk het historisch besef is belangrijk. Aan de andere kant, dat heb ik geloof ik toch wel meegekregen op school, uit boeken en films. Stiekem ben ik opgelucht dat we er niet in slagen om tickets te krijgen voor de belangrijkste attractie: het Auschwitz museum, de plek waar je je echt in een helse griezelshow waant. De collectie  bestaat uit o.a. foto’s, persoonlijke bezittingen van de gevangenen zoals door hen gemaakte kunst, kleding, protheses, brillen, gehoorapparaten en SS ornamenten, medische apparatuur en spullen uit de gaskamers.

Als kind heb ik al eens een concentratiekamp in Duitsland bezocht, ik geloof Dachau. Een ervaring die ik nooit ben vergeten.

Bezoek aan Auschwitz & Birkenau

Een bezoek aan Auschwitz heeft dus wat planning nodig wegens de grote toeloop. Om tickets te krijgen voor het museum moet je zorgen dat je ´s morgens zo vroeg mogelijk in de rij staat. Bij het entreekaartje krijg je een tijdstip toegewezen wanneer je het gebouw mag binnengaan. Als je te laat in de rij aansluit zijn de kaarten voor de dag al op. Om zeker te zijn dat je naar binnen mag, kun je de toegangsbewijzen reserveren via het internet. 

Toegang tot Birkenau is gratis. Hier zijn geen wachtrijen en tickets zijn niet nodig.

Openingstijden

Het museum is het hele jaar door geopend, zeven dagen per week, met uitzondering van 1 januari, 25 december, en Paaszondag. Je kunt het bezoeken op de volgende tijdstippen:

8:00-02:00 december
8:00-03:00 januari, november
8:00-16:00 februari
8:00-05:00 PM maart, oktober
8:00-18:00 april, mei, september
8:00-19:00 juni, juli, augustus

Vanaf Krakau is het gemakkelijk als dagtrip  te doen, dan wel via een georganiseerde toer of met de auto.