De North Coast 500 – de ruige randen van Schotland

De NC500 route

De NC500 is een 830-kilometer lange route langs de noordkust van Schotland. Een perfecte mix van ruige natuur, cultuur en helaas ook schapenstront. Van het bruisende Inverness tot de verlaten stranden en de afgelegen dorpen van Caithness, het landschap is onvoorspelbaar en adembenemend mooi. Zeker voor de strandliefhebbers, vergeet de Costa Dorada, de Côte d’Azur en de stranden van Rimini. Wie zoekt naar ongerepte stranden, woeste golven en alle kleuren van de regenboog, moet in Schotland zijn.

Je hebt er wel een wetsuit nodig — of beter nog, een drysuit  Hoewel de zon zich regelmatig laat zien, blijft het laveren tussen de buien door, die je op een onoplettend moment doorweekt achter laten. Dat mag de pret niet drukken, een paar sessies onder de zonnebank voordat je weer aan het werk gaat en niemand die vermoedt dat de temperatuur niet boven de twintig graden is geweest.

Een beestenboel

De NC500 is niet alleen een feest voor natuurliefhebbers, maar ook een paradijs voor dierenkijkers. Overal waar je rijdt en loopt, kom je schapen tegen, soms midden op de weg. De Highland cows, met hun lange vacht en imposante horens staan meestal veilig in een wei achter prikkeldaad. In de rotsachtige heuvels duiken soms wilde geiten op, met hun lange, warrige vachten en nieuwsgierige blik. Aan de kust kun je zeehonden zien zonnen op de rotsen. Tussen april en juni tijdens het broedseizoen vind je kolonies puffins  aan de Schotse kust— papegaaiduikers met hun oranje snavels. Boven de kliffen cirkelen talloze zeevogels: jan-van-genten, stormvogels en sterns die krijsend de golven volgen.

’s Avonds, wanneer de mist over de velden rolt en de lucht paars kleurt, hoor je in de verte soms het burlen van een hert — een geluid dat perfect past bij de melancholische schoonheid van de Highlands.

Startpunt: Inverness en de omgeving

De 516 mijl North Coast 500 route, oftewel de NC500, begint in Inverness, de hoofdstad van de Hooglanden. Wij sliepen aan de oever van de rivier Ness, in het mooie Glen Mohr Hotel. Inverness is het mekka voor souvenirsjagers. Je hebt hier keuze uit tientallen winkels met Schotse kleding, whisky en andere toeristische snuisterijen. Dit is ook de plek om nog even culinair te genieten voordat je de Schotse hooglanden ingaat, waar de keuze aan eetgelegenheden aanzienlijk kleiner is.

Vanuit Inverness kun je eenvoudig uitstapjes maken naar Culloden, Loch Ness of een van de talloze Outlander-tours — voor wie geschiedenis graag combineert met een vleugje romantische fictie.

Culloden

Net buiten Inverness ligt Culloden Moor. Hier vond in 1746 de laatste veldslag op Britse bodem plaats: de Slag bij Culloden, waarin het leger van de jonge Bonnie Prince Charlie werd verpletterd door de troepen van de Engelse koning. Wat ooit begon als een romantische droom om de Schotse troon te heroveren, eindigde in een bloedbad dat duizenden Hooglanders het leven kostte.

Vandaag de dag is het slagveld een plek van herinnering en stilte. Tussen de heidevelden liggen stenen die de gevallen clans herdenken – namen als Fraser, MacDonald en Cameron. In het bezoekerscentrum hoor je het verhaal van de strijd, verteld met indrukwekkende eenvoud. Zelfs zonder veel historische kennis voel je hier de tragedie van een volk dat zijn vrijheid verloor.

De stilte van Culloden vormt een scherp contrast met de levendige pubs en toeristische drukte van Inverness. Het is een plek die je eraan herinnert dat achter de ruige schoonheid van Schotland ook een geschiedenis schuilt vol strijd, trots en verlies.

Loch Ness

Geen reis door de Hooglanden is compleet zonder een bezoek aan het toeristisch uitgemolken Loch Ness. Het meer ten zuiden van Inverness dankt zijn faam aan het mysterieuze monster van Loch Ness. Langs de oevers vind je het Urquhart Castle, een fotogenieke ruïne die uitkijkt over het meer. Hier kun je makkelijk een uur ronddwalen en je voorstellen hoe ridders ooit naar dezelfde horizon tuurden, hopend iets te zien — of juist niet.

De slag van Culloden

Ullapool, de volgende halte

Na het verlaten van Inverness volgen uren rijden over smalle wegen met meer schapen dan auto’s tot de volgende stop. Ullapool, een charmant vissersdorpje aan de westkust ligt ingeklemd tussen de bergen en de zee. Het is de perfecte plek om even op adem te komen na al dat ruige natuurschoon. In de haven liggen kleurrijke vissersboten naast de veerboot die vertrekt naar de Buiten-Hebriden. Meeuwen krijsen boven het water, en de geur van zee en versgebakken vis hangt in de lucht.

De Ferry Boat Inn is een eenvoudig hotel met uitzicht over het water. In de pub beneden brandt een houtvuur, het bier is koud en het eten verrassend goed – denk aan verse vis, stevige soepen en porties waar je de Schotse kou moeiteloos mee trotseert.

De Measach watervallen

Op een klein half uurtje rijden van Ullapool liggen de Measach watervallen. Twee circulaire routes leiden je langs de verschillende watervallen.

Vanuit Ullapool ga je naar het noorden via de westkust, over smalle wegen die je zelfs in het laagseizoen deelt met talloze campervans. Je komt langs prachtige stranden en door het Geopark.

Watervallen Measach

Harold’s tower

North-West Highlands Geopark

Adembenemend mooi is het North-West Highlands Geopark, een UNESCO-beschermd gebied waar de geschiedenis van de aarde letterlijk onder je voeten ligt. Hier zie je geologische wonderen die miljoenen jaren vertellen: grillige rotsformaties, diepe kloven, en bergen die zijn ontstaan toen continenten nog langzaam over de aarde schoven.

Het park bevat veel opmerkelijke geologische kenmerken, zoals de Moine Thrust Belt en Smoo Cave en heeft een oppervlakte van ongeveer 2.000 vierkante kilometer (770 vierkante mijl). Het gebied is een van de meest dunbevolkte gebieden van Europa, en is grotendeels boomloos. 

Duncansby Head Lighthouse

Het Hoge Noorden van Schotland

’s Avonds slapen we in de Ulbster Arms in de buurt van Thurso, waar de tijd stil lijkt te staan. In de bibliotheek brandt een vuur, de muren hangen vol schilderijen van jachttaferelen, en op tafel liggen tijdschriften als Country Life en The Field.

Daarin lees je alles over hoe je je toast correct moet boteren, of welk Beretta-geweer deze herfst onmisbaar is voor de jacht. De brievenrubriek discussieert hevig over het verbod op lood in de jacht, de invloed van kanoërs op de visstand en de charme van landhuizen met “powder rooms” en “boot rooms”.

Hier zijn de stranden en kliffen de belangrijkste bezienswaardigheden.

Ceannabeinne beach

John O’Groats

De oostkust van de NC500

In de buurt van Thurso, bij Scrabster kun je de veerboot naar de Orkneys nemen, of je neemt de ferry bij Gills. Blijf je liever op op de NC500 rij dan door naar Dunnet, het meest noordelijke puntje van het Schotse vastenland voor spectaculaire uitzichten. Of nog beter rij door naar John O’Groats.

Dunrobin Castle

Langs de oostkust ligt Dunrobin Castle, een imposant landhuis dat meer weg heeft van een Frans sprookjeskasteel dan van een Schotse vesting, met zijn torentjes, uitgestrekte tuinen en uitzicht over de golvende zee. Binnen is het nog weelderiger: sierlijke trappen, grote schilderijen en salons die uitnodigen tot dagdromen. Het kasteel combineert grandeur met een vriendelijke charme, en wandelen door de tuinen geeft een prachtig uitzicht op de ruige kust die zo kenmerkend is voor de NC500.

Slapen doe je in Dornoch Caste Hotel, tegenover de kathedraal van Dornoch.

benzinestation Durness

Praktische tips voor wie de NC500 wil rijden

• Hotels zijn behalve in Ullapool en Inverness schaars en vaak duur; onder de honderd pond vind je vooral slaapzalen met gedeelde badkamers. Ontbijt wordt geserveerd tussen acht en negen, diner tussen half zes en kwart voor acht. Föhns ontbreken, net als modern sanitair, maar er is altijd tapijt — soms zelfs in de badkamer.
• De NC500 is ongeveer 800 kilometer lang; neem er minstens een week voor, liever twee. Wegen zijn smal en enkelbaans, met passing places; haast is zinloos. Download offline kaarten.
• Brandstof, winkels en pinautomaten zijn schaars. Tank wanneer je kunt en neem proviand mee. 
• Wildkamperen is op veel plaatsen toegestaan, maar respecteer natuur en regels. Niet zomaar parkeren langs de weg.
• Boek accommodaties vroeg, zeker in het hoogseizoen. In het laagseizoen is het rustiger, maar veel restaurants sluiten vroeg of zijn alleen in het weekend geopend.
• Regen en wind zijn normaal; neem  regenkleding, een warme jas, muts, stevige schoenen en een dosis Britse humor mee.
• Bonus: publieke toiletten zijn overal gratis en schoon, zelfs bij treinstations. In de dorpjes in het hoge noorden wijzen borden je de weg naar WC, petrol en shop.
• Als je een auto wilt huren, vergelijk dan eerst de prijzen.

Meer Schotland